Ο μύθος των «χιλιάδων καταλυμάτων»
Σε αρκετές δημόσιες παρεμβάσεις παρουσιάζονται υπερβολικά νούμερα σχετικά με τον αριθμό των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στη χώρα. Οι εκτιμήσεις αυτές στηρίζονται συνήθως στην καταμέτρηση των ΑΜΑ (Αριθμών Μητρώου Ακινήτου), χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ότι:
-
Ένα ακίνητο μπορεί να έχει δύο ή περισσότερα ΑΜΑ (π.χ. από τον ιδιοκτήτη και από τον διαχειριστή).
-
Πολλά ΑΜΑ παραμένουν ανενεργά, καθώς τα ακίνητα έχουν στραφεί στη μακροχρόνια μίσθωση, χρησιμοποιούνται για ιδιοκατοίκηση ή παραμένουν κλειστά.
Μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ELTRUN, 2025) δείχνει ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αντιστοιχούν μόλις στο 3% του συνολικού αποθέματος κατοικιών στην Ελλάδα και μόλις το 0,4% αφορά ακίνητα που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για αυτόν τον σκοπό. Συνεπώς, η επίκληση αριθμών χωρίς διάκριση ενεργών και ανενεργών περιπτώσεων οδηγεί σε παραπλανητικά συμπεράσματα.
Στεγαστική κρίση: τα πραγματικά αίτια
Η στεγαστική κρίση αποτελεί υπαρκτό πρόβλημα, ωστόσο δεν μπορεί να αποδοθεί μονομερώς στη βραχυχρόνια μίσθωση.
-
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, 2,2 εκατομμύρια κατοικίες (33% του συνόλου) παραμένουν κλειστές ή μη αξιοποιούμενες.
-
Από αυτές, πάνω από 900.000 ακίνητα είναι αδρανή, με τα μισά δεσμευμένα από τράπεζες και servicers λόγω οφειλών.
-
Περίπου 180.000 κατοικίες δεν αξιοποιούνται επειδή οι ιδιοκτήτες τους δεν έχουν τη δυνατότητα ανακαίνισης.
Πολλά από τα ακίνητα που σήμερα αξιοποιούνται μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης ήταν παλαιότερα ερειπωμένα ή ακατάλληλα για χρήση. Χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες επένδυσαν με κόπο, δάνεια ή αποταμιεύσεις για να τα αναβαθμίσουν, ενισχύοντας έτσι όχι μόνο το εισόδημά τους αλλά και το οικιστικό απόθεμα. Αντίθετα, μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα συχνά ανακαινίζονται ή ανεγείρονται με επιδοτήσεις από ευρωπαϊκά κονδύλια.
Επιπλέον, η φοιτητική στεγαστική κρίση δεν προέκυψε λόγω της βραχυχρόνιας μίσθωσης· προϋπήρχε, καθώς χιλιάδες ακίνητα παρέμεναν ανεκμετάλλευτα. Σήμερα, αρκετά καταλύματα διατίθενται στη χειμερινή περίοδο σε φοιτητές ή εκπαιδευτικούς, συμβάλλοντας στην αποσυμφόρηση. Μια παρόμοια πρακτική θα μπορούσε να επεκταθεί ευρύτερα, ώστε να ενισχυθεί η κοινωνική στέγαση.
Πίεση στις υποδομές
Η βραχυχρόνια μίσθωση κατηγορείται επίσης για επιβάρυνση στις υποδομές. Στην πραγματικότητα, οι μεγαλύτερες πιέσεις προέρχονται από υπερμεγέθεις τουριστικές μονάδες που συγκεντρώνουν μαζικά επισκέπτες σε περιοχές χωρίς επαρκή σχεδιασμό ύδρευσης, αποχέτευσης και κυκλοφορίας.
Αντίθετα, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι μικρής κλίμακας, διάσπαρτες στον αστικό ιστό και δημιουργούν αναλογικά μικρότερη επιβάρυνση. Σημαντικό είναι επίσης ότι από την 1/1/2024 εφαρμόζεται το αυξημένο περιβαλλοντικό τέλος και στη βραχυχρόνια μίσθωση, το οποίο από 1,5 € ανήλθε σε 8 € ή και 15 € ανά διανυκτέρευση, συνεισφέροντας έμπρακτα στη χρηματοδότηση υποδομών και στην προστασία του περιβάλλοντος.
Αθέμιτος ανταγωνισμός;
Η βραχυχρόνια μίσθωση συχνά παρουσιάζεται ως «αθέμιτος ανταγωνισμός» απέναντι στα ξενοδοχεία. Ωστόσο τα δεδομένα δείχνουν διαφορετική εικόνα:
-
Λειτουργεί εντός αυστηρού πλαισίου (ΑΜΑ, δηλώσεις στην ΑΑΔΕ, φορολόγηση). Από τον Οκτώβριο 2025 τίθενται σε ισχύ επιπλέον υποχρεώσεις (πιστοποιήσεις, ασφάλιση, έλεγχοι).
-
Σύμφωνα με τη μελέτη «The Economic & Housing Impact of STR in Greece» (AUEB, 2025), οι βραχυχρόνιες μισθώσεις συμβάλλουν 4,5% – 5,4% στο ΑΕΠ και υποστηρίζουν πάνω από 100.000 θέσεις εργασίας.
-
Αντιστοιχούν μόλις στο 0,4% του συνολικού αποθέματος κατοικιών, άρα δεν αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για την αύξηση των ενοικίων.
-
Η συμβολή τους στην αύξηση των ενοικίων υπολογίζεται στο 1,8% το διάστημα 2019–2023.
-
Τα έσοδα παραμένουν στην ελληνική οικονομία και φορολογούνται στην Ελλάδα, σε αντίθεση με πολλά ξενοδοχεία που ανήκουν σε διεθνή funds και κατευθύνουν σημαντικά κέρδη στο εξωτερικό.
-
Οι επισκέπτες της βραχυχρόνιας μίσθωσης δαπανούν σε ταβέρνες, καφέ, μπακάλικα και μικρές επιχειρήσεις της γειτονιάς. Στον αντίποδα, το 47% των ξενοδοχειακών κρατήσεων αφορά πακέτα all inclusive, περιορίζοντας τη διασπορά τουριστικού εισοδήματος στην τοπική οικονομία.
Συμπέρασμα
Η βραχυχρόνια μίσθωση αποτελεί πλέον θεσμοθετημένο και πλήρως ελεγχόμενο τμήμα της τουριστικής αγοράς. Συμβάλλει σημαντικά στο ΑΕΠ, στηρίζει χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες, αναβαθμίζει παλαιά ακίνητα και διαχέει το τουριστικό προϊόν σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα.
Η στοχοποίησή της με παραπλανητικά στοιχεία και υπερβολές δεν βοηθά στη χάραξη ορθής πολιτικής. Η ισορροπημένη ρύθμιση, η διαφάνεια και η συνεργασία όλων των φορέων αποτελούν τον δρόμο για μια βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη που θα ωφελεί την κοινωνία στο σύνολό της.